Yeni sayfanın içeriği

İlk Vosvos unuzu Satın Alırken

Vosvos Hararet Sorunu :

"Vosvos hararet yapar" fikri ; vosvos hakkında az veya hiç bilgisi olmayan insanlarda bir önyargı gibi yerleşik bir fikirdir. Bana göre de yanlış bir önyargıdır. Bu önyargının kaynağında , vosvos'un hava soğutmalı olması yatmaktadır. Fakat vosvos'un hava soğutma sistemi , her türlü hava koşulunda (kış veya yaz) motoru yeterli derecede soğutacak yapıdadır. Çünkü bir araç tasarım aşamasından , üretim aşamasına geçmeden önce birçok testlerden geçer. Eğer bu testlerde vosvos'un hararet sorunu olsaydı ; soğutma sistemi daha farklı olabilirdi.

Hararet derken , hangi sıcaklık derecesine hararet denilebilir? Teknik dökümanlarda vosvos için hararet sayılabilecek derece 120 derece üzeridir. Çünkü vosvos'un motor yapısı bunu kaldırabilecek düzeydedir. Eğer su soğutmalı bir araçla mukayese ederseniz ; su soğutmalı araçta motor ısısı 100 'e vardımı motor için tehlike başlamış demektir.

Öncelikle vosvosumuzun hararet yaptığını nasıl anlarız ve bu problemi nasıl çözeriz?

Hararetin ilk göstergesi vosvosunuzun çekişten düşmesidir. (Bir diğeri ise yağ lambasının yanmasıdır.) Bunu uzun yolda rahatlıkla anlayabilirsiniz. Ve varsa eğer hararet göstergenizden hararetin 120 dereceyi geçip geçmediğine bakarsınız. Eğer vosvosunuza sonradan takılmış bir hararet göstergeniz yoksa Dipstick Test denen yöntemle hararet olup , olmadığını anlayabilirsiniz.

• Dipstick test : Vosvosunuzun hararet yapmış olmasından şüphelendiğiniz anda , vosvosunuzu uygun bir yere çekip motoru stop edin. Ve yağ kontrol çubuğunu yerinden çıkartıp , üzerindeki yağı silin. Daha sonra bu çubuğun motora giren kısmını elinizle tutun , eger daha ilk dokunuşta elle tutulmayacak gibi ise gerçekten motorunuz hararet yapmış demektir. Eğer bir elinizle birkaç saniye tutabiliyor ve diğer elinize alıp yine birkaç saniye tutabiliyorsanız (bunu 5-6 sefer el değiştirerek deneyin) herşey normal demektir. Bu çok basit ve uygulaması kolay , kullanışlı bir yöntemdir.

Şimdi vosvosumuzun hararet yapıp yapmadığını anlayabileceğimize göre , eğer hararet yaptığının farkına varmışsak bunun sebepleri neler olabilir.

1. Termostat : Termostatın görevi , motor ilk çalışmadan sonra belli bir ısıya gelinceye kadar , motor bloklarına hava girişini engellemektir. Eğer termostat arızalıysa,(yani motor belli bir çalışma ısısına gelince , motor bloklarına hava girişini halen engelliyorsa) bu hararet sebebidir.
2. Yağ soğutucu radyatör : Motor çalışıyorken Yağ soğutucu radyatörün içerisinde motor yağı devir-daim eder ve soğutma fanı vasıtasıyla da soğutulur. Bu radyatörün tıkanması durumunda yağ devir-daim edemeyeceğinden fan ne kadar soğutursa soğutsun motorda ısınan yağ soğutulamaz. Buda bir hararet nedenidir.
3. Avans ayarı(Timing) : Avans ayarı motorun ateşleme zamanının ayarlanması olup , yanlış ateşleme zamanı hararetin en büyük sebeplerinden biridir.
4. Karbüratör hava/gaz karışım ayarı : Motorun emme manifoltlarına giren hava/gaz karışımının normalde 15/1 oranında olması gerekir. Bu oranı emme manifoltlarına karbüratör sağlar. Eğer karbüratör ayarınız doğru değilse (hava fazla gaz az veya gaz fazla hava az) bu bir hararet sebebidir.
5. Conta : Eğer motor blokları arasındaki conta yıpranmış ise bu bir hararet sebebidir ve contanın yıpranmış olması ,motor blokları arasından yağ sızması ile kendini belli eder.
6. Fan kayışı : Eğer fan kayışınız gevşek ise ; vosvosunuz hızlandıkça devir artar ve gevşek kayış sıyırma yapar ve fanı tam randımanlı donduremez , buda soğutmanın azalması demektir.

Kimileri vosvosu devirli kullanmanın soğutmaya faydası olacağını savunur , ne kadar doğrudur tartışılır. Çünkü devirin artması , motor ısısının da artması demektir. Diğer bir konuda sentetik bazlı yağ kullanımıdır. Sentetik yağın yüksek motor ısılarında yağlama özelliğini kaybetmediği doğrudur ama vosvos 'dan çok iyi anlayan birçok yabancı mekanikerler mineral bazlı , normalde kullanılan 20W/50 motor yağını önermektedirler. Sentetik bazlı yağı ise önermezler. Buna sebep olarakta sentetik bazlı yağların çinko ve bazı mineralleri içermemesini göstermektedirler.Bir önemli nokta da vosvosu ,vitesi boşa atarak kullanmamanın gerekliliğidir. Bunu bir örnekle açıklayayım. Uzun mesafeli bir yokuşu çıktınız. Motor fazla güç sarfettiğinden aşırı ısınabilir ve yokuştan sonra vosvosu boş vitese alıp , aşağı sallamanız fanın rolanti devri ile dönmesi demektir ve bu da yetersiz bir soğutma meydana getirir. Kimileri büyük yağ radyatörü takmanın , motorun soğumasına faydası olduğunu düşünmektedirler. Bana göre de mantıklı bir yöntemdir. Fakat unutulmamalıdır ki ; eğer vosvos için büyük yağ radyatörü gerekseydi , vosvosu tasarlayıp-üreten binlerce mühendis bunu düşünürdü.

 

İlk vosvos'unuzu satın alırken kalbinizin sizi yönlendirmesi çok kolaydır. Özellikle uzun zamandır ilk Vosvos'unuzu almak için para biriktirmişseniz. Koşarak gidip ilk Vosvso'unuzu almadan önce, birkaç dakika harcayıp bu yazıyı okuyun.

Bahse girerimki, alışverişe çıktığınız zaman ilk gördüğünüz spor ayakkabıyı veya T-Shirt'ü hemen almazsınız. Önce üstünüzde nasıl duruyor, kalitesi ne diye incelersiniz. Öyleyse neden insanlar araba alırken (özellikle Volkswagen) kalbinin sesini dinleyerek, herşeyi detaylı bir şekilde incelemeden onu satın alırlar. Biz Volkswagen (Vosvos) sahibleri, ne kadar da teçrübeli olsak dahi, satılık bir Vosvos'a bakarken ayni hataya düşeriz. Satın almak istediğiniz Vosvos'un iyimi yoksa kötümü olduğunu anlamanız için işte size bir rehber.

KASA

Size bir iyi birde kötü haberim var. Önce kötü haber! Tüm Volkswagen'ler paslanma hastalığından muztariptirler. İyi haber! Ayni yaştaki birçok arabadan çok daha az paslanırlar. Her gün işe gidip gelirken, mutlaka yolda birkaç tane Volkswagen Beetle - Vosvos - görürüz. Şimdi bir düşünün bakalım, günlük kullanımda kaç tane Murat 124 veya Renault 12 görürsünüz.

Bir Vosvos'a göz atarken, önce kapının arkasındaki panelin (quarter panel) alt kısmınz bakınız. Burası beetle'larda en yaygın olarak paslanan yerdir. Buradaki olay şudur, arka tekerleğin ön kısmındaki tekerlek yuvasının alt kısmında oluşan paslanma, iç tarafa su girmesine neden olur. Buraya ulaşan su, quarter panelin iç kısmına ve buradanda kalorifer tünelinin paslanmasına neden olur.

left

	Dıştan görülen ilk belirti, panelin alt kısmında sıra halinde oluşan pas kabarlarıdır. Bu hasarın oluştuğunu gösterir. Eğer bu durumu görürseniz, kapı eşiğinin halısını kaldırıp altınının ne durumda olduğuna bakınız. Şanslı iseniz burada pas bulmazsınız.
Arka tekerleğin ön kısmındaki tekerlek yuvasının alt kısmında oluşan paslanma burdan kalorifer tüneline ulaşır.

Büyük ihtimal pas buraya ulaşmıştır ve kalorifer tüneli tamir gerektirmektedir - veya daha kötüsü yenisi ile değiştirmek gerekir. Kasa ile şasenin bağlandığı yerin alt kısmını kontrol ediniz. Bu bölgede ayni zamanda sorunlu bşr bölgedir. Kalorifer tünelinin içine ulaşan su, burasının paslanmasınada neden olur. Genellikle her iki taraftada kriko takma noktasına saldırır.

Maşbiyelin (running board) şase ile bağlandığı noktayı görmek kolay değildir. Maşbiyel ile bağlantı noktası arasında biriken su, zamanla bu bölgenin paslanmasına neden olur. Burayı kontrol etmenin en iyi yolu maşbiyeli sökmektir. Fakat satıcı elinize anahtar alıp Vosvos'un orasını burasını sökmenize, çok büyük bir ihtimalle müsade etmiyecektir. Burayı kontrol etmenin bir diğer yolu ise maşbiyeli (running board) yukarı aşağı sallıyarak, pas partiküllerinin çıkaracağı ses var mı diye iyice kulak vermektir.

Şimdi ön tarafa geçelim. Ön tekerleğin arka kısmına gelen, tekerlek yuvasının alt kısmına bakın. Özellikle bu kısmın şase ile bağlandığı noktada, pas çok yaygındır. Eğer pas genişleyip iç kısma kadar geçmişse, burayı tamir etmek kolaydır. Fakat ilerleyip iç kısımda kalorifer tüneline kadar ulaşmışsa, problemli ve zor bir tamirat gerekir.

Ön kaputu açıp stepneyi yerinden çıkarın. Stepne yuvasını (spare wheel well) kontrol edin, zamanla tekerlek yerine konup çıkarılırken buradaki boya sökülür ve pas oluşumu başgösterir. Hatta bu pas, ön tampon bağlantı noktalarına ulaşıp, bu bölgeninde paslanmasına neden olur. Ön kaputun (front hood) burun kısmını iç taraftan kontrol edin. Ön kaput lastiğini tutan tırnağın iç kısmına biriken suyun, burayı paslandırması sıkça görülen bir durumdur. Bu sorundan kurtulmak için, birçok kişi lastiği tutan tırnağı söküp, Meksika Beetle'larında kullanılan ve direkt olarak ön kaputa klipslenen lastik tipini takarlar. Birde kaputun üst tarafında, çift katlı bölüm içinde biriken nem, kaputun üst kısmında pas oluşumuna neden olur. Paslı bölümü kesip çıkararak, yerine bir parça sac kaynaklanıp tamir edilebilir. Eğer pas ve çürüme fazla yayılmış ise, kaputu komple değiştirmek daha kolay bir yoldur.

Dikkat edilecek bir diğer bölge ise, kapılar ve çamurluklardır (fenders). Kapıların iç kısmında bulunan ve kapı camı arasından sızan suyun dışarıya çıkmasını sağlamak için bulunan delikler, kir ve pas nedeniyle tıkanmış ise, burada su birikir ve dolayısıyle bu bölgenin çürümesine neden olur.

İçeri girip arka koltuğu kaldırın. En kötü durumlarda pas köşelere kadar yayılmış ve delikler açılmıştır. Bu deliklerden içeriye giren su, aküden sızan asit ile karışmış ve şasede büyük çürümeye yol açmıştır. Su ayni zamanda çatlamış kapı ve cam lastiklerindende (window seal) içeriye girebilir. Genelikle arka cam lastiği su sızıntısına neden olur ve sızan su arka koltuk arkasındaki halıya işleyip alt kısmın çürümesine neden olur.

Bunu önlemek için en iyi yol cam lastiğini yenilemektir. Eskiyip yıpranmış olan lastik ile cam arasını silikon ile doldurmak, sadece geçici bir çözüm olur. Yer halısını kaldırıp altını kontrol ediniz. Pas ve ıslaklık bu bölgede çok karşılaşılan bir durumdur. Pedaller çevresinde biriken su, gaz pedalının piminin çürüyüp kırılmasına neden olduğu gibi, tüm pedal takımının paslanma neticesinde sıkışmasınada neden olur.

Yıpranmış arka cam lastiğinden sızan su buraya kadar ulasıp, burada birikebilir.

Kapı direklerinin alt tarafıda dikkat edilmesi gereken bölgedir. Genelikle bu direklerin iç kısmında oluşan nem, çürümeye neden olur. Bunun neticesinde ise kapılarda sarkma meydana gelir.

Dış tarafta damın yan kenarlarında bulunan su oluklarına bakın. Burada iki sacın birleştiği yer olduğu için, ara kısımda oluşan pası farketmek biraz zordur. Çamurluklar ve motor kaputu daha az sorunlu bölgelerdir. Çamurluklar kasaya vidalı olduğu için, gerekli hallerde bunları söküp değiştirmek zor bir işlem değildir. Fakat çok çürümüş çamurlukların, mutlaka kasaya vidalandığı karşı tarafta çürümüş demektir.

Sahibini ikna ederseniz, Vosvos'u kriko ile kaldırıp alt kısma iyice bakın. Ön tarafta, ön suspansiyon takımın şaseye monte edildiği kısım olan (şase ön kafası - framehead) üzerine birikmiş çamur ve toprak neticesinde çürümüş olabilir.

İÇ BÖLÜM

a

İç bölümün durumu, size bu Vosvos'u satın alıp almama konusunda son kararınızı vermeye yardımcı olur. Yerde atılmış boş cips paketleri, boş içecek kutuları ve ağzına kadar dolu bir küllük, sahibinin Vosvos'una ne kadar özen göstermiş olduğunun belirtisidir. Bu genellikle sahibinin ona iyi bakmadığını ve ayrıca motorunada gereken özeni gösterip, rutin servis ve bakımını yaptırmadığı anlamına gelir. Dashboard'u iyice kontrol edin. Beetle'lar en basit ve yeterli bir tek gösterge saatine sahibdirler. Fakat birçoğumuza yeterli gelmeyip, fazladan bazı göstergeler ekleriz. Örneğin, sıcaklık, motor devri (RPM) zaman saati gibi. Bunlar profesyonelce monte edilmişse sorun yok, fakat bazan bu göstergeleri takmak için açılan delikler o kadar kötü görünürki, sanki konserve açacağı ile açılmış izlenimini verir.

ŞASE

İç taraftan halıyı ve arka koltuğu kaldırıp baktığınız zaman, şase sacı (floorpan) durumu hakkında fikir edinirsiniz. Fakat kontrol edmeniz gereken daha önemli bir bölge varki, burasıda ön suspansiyon takımının monte edildiği şase kafasıdır (framehead). Burayı kontrol etmenin tek yolu, Vosvos'u kriko ilr kaldırıp altına bakmaktır. Burada kullanılan metal kalın olduğundan dolayı paslanma ihtimalı azdır. Fakat geçmişte kaza yapıp ön taraftan darbe almış ise, framehead'in eğri olma ihtimali vardır. Bu durumda düz bir yolda giderken Vosvos bir tarafa çekecektir.

1302 ve 1303 modellerde, ön alt tarafta suspansiyon bağlantı noktaları arasında kalan bölgeye bakınız. Kötü bir şekilde yapılmış kaynak işlemi varmı?. Mac Pherson süspansiyon tipi olan 1302 ve 1303'lerde, bu bölge genel olarak paslanma noktasıdır.

1303 ve 1302'larin ön suspansiyon takımı (front suspension).	Framehead'in ve torsiyon kollarının (torsion bars) ne durumda olduğunu kontrol edin

SUSPANSİYON

Bir Vosvos'un direksiyonu (steering whell) düz bir yolda çok azda olsa hafif bir boşluk yapmaktadır. Bunun nedeni direksiyon kutusunun (steering box) dizaynından kaynaklanır. Fakat yolda Vosvos'un yolda sağa sola yalpalamasına neden olacak kadar aşırı bir boşluk olmamalıdır. Direksiyondaki az bir boşluk, direksiyon kutusundaki ayar vidası ile giderilebilir. Bu boşluk ayar vidası ile giderilemezse, direksiyon yenisi ile değiştirilmelidir. 1302 ve 1303 modellerde bu konuya dikkat edilmesi gerekir, çünkü bu modellerin direksiyon kutusu oldukça pahalıdır.

65 öncesi modellerde, rotillerden (ball joint) önce king and link-pin denilen sistem kullanılıyordu. Eğer sahibi belli dönemlerde burayı greslememiş ise, buşlar zamanla yıpranmış ve boşluk oluşmuştur. Bunu tespit etmek için, Vosvos'un ön tarafını kriko ile kaldırıp, bir eliniz ile alttan bastırarak diğer eliniz ile üstten çekerek birkaç kez oynatınız, eğer boşluk varsa belli olacaktır. Az bir boşluk ayarlanabilir.

	Fakat aşırı bir boşluk, king and link-pin'lerin değiştirilmesini gerektirir. Amörtisörleri (shocks) kontrol etmek için, Vosvos'u aşağıya bastırıp bırakın, eğer iki defadan fazla sallanırsa amörtisör bozuktur ve değiştirilmesi gerekir.
King and link pin sistemi.

 

MOTOR VE ŞANZIMAN

Volkswagen beetle motoru dayanaklı bir mühendislik harikasıdır. Gerekli zamanlarda bakım ve servisi yapıldığı zaman bu motorların ömrü çok uzun olur. Bu demektirki, sıkça yağ değişimi, belli dönemlerde subap (valve) ayarı ve avans kontrolu. Motorun alt tarafına bakarak, burada kalın yapışkan ve siyah bir tabaka varmı kontrol edin, eğer varsa bu motorda uzun bir süredir ciddi bir yağ sızıntısı var demektir. Motoru çalıştırın, tercihen soğuk iken (daha önceden sahibi tarafından çalıştırılıp ısıtılmış motorlardan sakınınız.) ve eksozdan duman atıyormu dikkat ediniz. Mavimsi duman, yıpranmış sekmanlar (main bearing) veya çizilmiş silindirlerin işaretidir. Gaz ayakçasını hızlı bir şekilde bastırıp aniden bırakınız ve eksoza dikkat ediniz, eğer o anda duman atıyorsa subap kılavuzları (valve guide) aşınmış olabilir. Takırtılara kulak verin. Tamam tüm Vosvos motorları bir dereceye kadar tıkırtılı çalışır fakat aşırı değil. Motor bloğundan (engine block) gelen kalın bir takırtı, boşluğu olan ve aşınmış bir krankın (crank shaft) veya bolarmış bir piston kolunun (rod) habercisidir, çok yakında büyük bir problem çıkartacak demektir. Gözünüz yağ basınç lambasında olsun, motor rolantide iken çok zayıf bir şekilde yanan veya göz kırpan bir lamba, yetersiz yağ basıncının göstergesidir.

Onu sürünüz. Hiçbir zaman bir Vosvos'u test sürüşü yapmadan satın almayınız. Eğer sahibi kullanmanıza müsade etmiyorsa, sizden birşey saklamaya çalışıyor olabilir. Motor güçlü bir şekilde Vosvos'u çekip götürmelidir. Hafif bir yokuşta 4 ten 3 e düşmek gerekiyorsa, motor yorgun demektir ve açılıp yenilenmesi lazım. Ani hızlanmada debriyaj kayıyorsa, yani motor devrş yükseldiği halde Beetle hızlanmıyorsa, debriyaj baskısı yıpranmış veya krank keçesi (seal) veya şanzıman (gearbox) keçeleri yağ sızdırması neticesinde, debriyaj (clutch disc) yağlanmış demektir. Aşırı pedal boşluğu ise, sünmüş debriyaj teli veya çok yıpranmış debriyaj baskısı (clutch pressure plate) ve en kötüsüde yerinden oynamış debriyaj çatalıdır. Vites değişimleri iyi, yumuşak ve sessiz olmalıdır. 61 den önceki sinkromeşsiz birinci vites modellerde, soğuk iken birinci vitese geçişte az bir ses gayet normaldir.

SONUÇ

Herhangi bir Vosvos'un sahibi olmak ve onu kullanmak büyük bir zevktir ve birçoğu uzun yıllar bize hizmet eder. Fakat şimdi Vosvos'ların değeri her zamankinden çok daha fazladır. Bizi aldatıp ahı gitmiş vahı kalmış bir Vosvos'u satmaya çalışan kimselerden uzak durun. Yukarıdaki yazı , bir Vosvos alırken dikkat edilecek en önemli noktaları kavramanıza yardımcı olacağına inanıyorum . İlk Vosvos'unuzu alırken bu noktaları göz önünde bulundurarak, biriktirdiğiniz paranızı ona göre veriniz.

Sorunsuz Vosvos'lar dileği ile.